Trudno wyobrazić sobie przebywanie w domu, w którym z różnych powodów nie ma sprawnie działającej wentylacji, co wywiera niekorzystny wpływ na samopoczucie mieszkańców. Jednak wtedy, gdy wentylacja działa bez zarzutu, rosną koszty utrzymania domu.
Dzieje się tak – szczególnie zimą – z powodu nadmiernych strat ciepła wywiewanego z pomieszczeń poprzez ich wentylowanie. We współczesnym budownictwie znaleziono rozwiązanie tego problemu polegające na odzyskiwaniu ciepła z wentylacji. Proces ten nazywa się rekuperacją, a związane z nią urządzenia to rekuperatory.
Dlaczego niezbędne są wymienniki ciepła?
Można śmiało zaryzykować stwierdzenie, że o rekuperatorach specjaliści wiedzą wszystko, jednak warto byłoby przybliżyć zasady ich działania, wychodząc ze słusznego założenia, że nie wszyscy są profesjonalistami w tej dziedzinie.
Otóż zadaniem wymienników ciepła jest odzyskiwanie ciepła z wentylacji. Czy jest to w ogóle możliwe? Tak, a przebiega w następujący sposób. Do domu napływa zimne powietrze z zewnątrz z jednej strony, z drugiej natomiast jest wywiewane ciepłe powietrze na zewnątrz, które pochodzi z wentylacji. Istota rekuperacji polega na tym, że napływające zimne powietrze z zewnątrz jest ogrzewane, ponieważ pobiera ciepło z usuwanego z domu powietrza, a to z kolei owocuje tym, że w znacznym stopniu zmniejszają się na przykład koszty ogrzewania, ponieważ ciepło nie jest wywiewane z domu.
Rola i funkcje wymienników ciepła
Rekuperatory mają więc do spełnienia bardzo ważną rolę. Powietrze, które jest kierowane na wymiennik ciepła, ma podwójną funkcję w zależności od pory roku – latem ochładza powietrze, a zimą podgrzewa. Zachodzi taka relacja powietrze – czerpnia – kanał – centrala wentylacyjna – filtr powietrza – wymiennik ciepła. Rozszyfrujmy tę zależność, której działanie można wytłumaczyć w następujący sposób.
Czerpnia pobiera powietrze i poprzez kanał przeprowadza je do centrali wentylacyjnej. Następnie za pomocą filtra trafia ono na wymiennik ciepła. Kolejny etap pracy rekuperatorów polega na włączeniu się do niej wentylatora, który jest wbudowany w centralę. Po opuszczeniu jej świeże powietrze poprzez sieć przewodów jest dostarczane do wszystkich pomieszczeń w domu za pomocą nawiewników.
Zużyte powietrze jest wyciągane przez kratki wywiewne i trafia ponownie do centrali poprzez sieć kanałów wywiewnych, a następnie za pomocą wentylatora wyciągowego powietrze przez filtr jest przesyłane do wymiennika. Na dachu budynku jest umieszczona wyrzutnia powietrza, które przedostaje się tam z centrali. Pomiędzy czerpnią a wyrzutnią odległość powinna wynosić minimum piętnaście metrów w celu uniknięcia zanieczyszczenia powietrza w momencie pobierania g przez wentylację.
Rodzaje wymienników ciepła
Rekuperatory mają następujące typy wymienników ciepła:
- krzyżowe
- przeciwprądowe
- obrotowe.
Czym kierować się, wybierając wymienniki ciepła?
Przed przystąpieniem do zakupu rekuperatorów, dobrze byłoby zapoznać się z zasadami ich działania, typami oraz możliwościami instalacji.
Zanim kupimy wymiennik ciepła, powinniśmy dokładnie zapoznać się, na jaki poziom hałasu będziemy narażeni podczas jego eksploatacji. Może warto byłoby zainwestować większą kwotę, żeby później nie irytować się, gdy nie będziemy mogli spokojnie spać w nocy.
Przeglądając instrukcję obsługi urządzenia, poznamy podawany przez producenta stopień odzysku ciepła z wentylacji. Ten parametr ma decydujące znaczenie dla eksploatacji urządzenia i związanych z tym kosztów. Zależność polega na tym, że jeżeli wybierzemy wymiennik ciepła o wysokiej sprawności, wówczas wzrosną koszty za energię elektryczną, ponieważ więcej zużyją jej wentylatory.
Warto poza tym zwrócić uwagę na spręż (czyli ciśnienie) wentylatora, ponieważ od niego zależy, czy powietrze dotrze do wszystkich nawiewników w budynku. Jeżeli spręż nie będzie odpowiednio dobrany do oporów instalacji, wówczas do najbardziej oddalonych nawiewników powietrze nie dopłynie.
Więcej informacji można znaleźć na stronie producenta rekuperatorów, firmy Tywent z Tyczyna.